Bilim ve teknolojinin baş döndürücü bir hızla geliştiği ve hayatımıza girdiği bu yüzyılda artık teknolojik aletlerin kullanımı hem öğrencilerimiz hem de velilerimiz için problemler oluşturmaya başlamıştır. Bir taraftan hızlı değişime ayak uydurmanın mücadelesini verirken, bir taraftan da bu girdabın etkisinden en az hasarla çıkmanın hesaplarını yapmaktayız. Bunun için bilimden faydalanabilen, teknolojiyi yönetebilen, bağlanan ama bağımlı olmayan nesiller yetiştirebilmek en önemli gayemiz olmuş gözüküyor.

Günümüzde teknoloji bağımlılığı artık bir rahatsızlık olarak nitelendirilmektedir. Bu konuda Türkiye Yeşilay Cemiyeti'nin Türkiye Bağımlılıkla Mücadele(TBM) programı kapsamına teknoloji bağımlılığı (Televizyon, bilgisayar, internet, tablet, akıllı telefon, sosyal medya...) da almıştır. Çünkü bağımlılığın ileri aşamalarında sağlık problemleri(göz rahatsızlığı, beden ağrıları, obezite, duruş bozuklukları vb), iletişim problemleri, ders başarısızlığı, arkadaş ve okul sorunları, içe kapanıklık gibi sorunlar yaşanmaktadır. Teknoloji bizi; düşünmeyen, üretmeyen ve kendi farkındalığına varamayan, milli ve manevi şuurdan yoksun toplumlar haline getiriyor. Bunu ise akıllı telefonlar ve cihazlar aracılığı ile yapıyor. Bu durumu fark etmemiz gerekiyor.  Bu durumlarının önüne geçmek için teknoloji bağımlılığı eğitimleri okulumuz bünyesinde bütün sınıf seviyelerine anlatılmış ve öğrencilerimize nelere dikkat etmeleri gerektiği hatırlatılmıştır.

Peki, nedir bu teknoloji bağımlılığı?

Teknoloji bağımlığı kullandığımız teknolojik cihaz veya bu cihaz ile yapılan bir eylem üzerinde kontrolü kaybedip onsuz yaşayamaz hale gelmektir. Mesela bilgisayarda, tablette veya telefonda oyun oynarken ya da internette vakit geçirirken zamanın nasıl geçtiğini anlamıyorsak ve oyunu bırakamıyorsak bu bir uyarı işareti olabilir. Bu durum hem çocuklarımız hem de anne babalar için olabilmektedir. Yani sadece çocukları teknoloji bağımlısı olarak değerlendirirsek yanılırız. Çünkü günümüzde birçok anne baba da teknolojinin esiri olmuş ve çocuklarını bundan dolayı ihmal etmektedir. Anne baba olarak çoğu zaman çocuklarımızı bu konuda eleştirirken elimizden telefon ve bilgisayar düşmemektedir. Çocuklarımızla iletişimi kuvvetlendirecek sosyal etkinlikler yapmak yerine çocuklarımızın tablet ve bilgisayarlarıyla oynamalarına göz yummaktayız. Çocuklarımızı eğlendirmek için kullandığımız bu cihazlar daha sonraki yıllarda sorun olarak karşımıza çıkabilmektedir. Onun için ebeveyn olarak örnek model olmamız ve bu konuda sınırlarımızı belirlememiz gerekmektedir. 

Bağımlı Olmamak ve Bu Durumdan Kurtulmak İçin Öneriler

Çocukları teselli etmek ve susturmak için teknolojik aletleri(telefon, tablet) kullanmayınız.

Çocuklarınızı ilgi ve yetenekleri doğrultusunda sosyal, sportif ve kültürel etkinliklere yönlendirebilirsiniz.

Ev ortamında aile üyelerinin katılımıyla küçük etkinlikler düzenlenebilir.

Teknolojik aletler ile gün içerisinde geçirilecek zaman süreleri belirlenmelidir. Mesela okul öncesi yaş grubu için günde 30 dakikayı geçmeyecek şekilde internet, tv ya da bilgisayar kullanımı yeterlidir. İlkokulda ödev haricinde oyun ve eğlence için günlük 45 dakika zaman ayrılmalıdır. Sonraki yıllarda hafta sonu daha esnek olmakla birlikte günde 1 saat kullanım uygundur.

Kullanım süreleri netleştirilmeli ve esnek davranılmamalıdır.

Anne ve babanın veya ev ortamındaki kişilerin bu konuda tutarlı ve kararlı olması gerekmektedir.

Çocuklarımızı arkadaşları ile internet ortamından ziyade sosyal ortamlarda bir arada olmaları sağlanabilir.

Arkadaşları ile bir araya gelebilmeleri için sosyal etkinlikler(piknik, gezi vb) yapılabilir.

Çocuklarımızın kitap okuma alışkanlıklarını kuvvetlendirmeliyiz.

Çocuklarımızın bilgisayar kullanımını kontrol edilmeli ve sanal ortamdaki arkadaşları tanınmalıdır.

Bilgisayarlarınızda güvenli internet uygulamaları ve filtrelerinin olmasına özen gösterin.

Çocuklarımızın sanal ortamda oynadıkları oyunları takip etmeliyiz.

Uzun süreli bilgisayar kullanan çocuğunuzu engelleyemiyorsanız mutlaka uzman yardımı alınız.

Her şeyden öte çocuklarımız bizi örnek alacağı için ev ortamındaki teknolojik alet kullanımına ve çocuklarımızla kurduğumuz ilişkilerimize dikkat etmeliyiz.

Orhan TANRIVER
Psi. Dan. ve Rehber Öğretmen